هه‌ندێك یاسای سه‌یری ووڵاتانی جیهان

·         له‌ سه‌نگافووره‌ فرۆشتنی بنێشت یاخود بنێشت خواردن قه‌ده‌غه‌یه‌.

·         له‌ به‌نگلادیش هه‌ر قوتابییه‌ک ته‌مه‌نی له‌ 15 ساڵ زیاتر بێ ئه‌گه‌ر قۆپی بکا ئه‌وا ده‌خرێته‌ زیندانه‌وه‌.

·         له‌ ئایسله‌ندا بوونی سه‌گی ماڵه‌وه‌ قه‌ده‌غه‌یه‌.

·         له‌ تایله‌ند پێویسته‌ هه‌موو سینه‌ماکان پێش په‌خش کردنی فیلمه‌که‌ سروودی میللی بڵێن.

·         له‌ دانیمارک خستنه‌ ئیشی ئۆتۆمۆبیل قه ده غه یه  تا دڵنیا نه‌بی بزانی مناڵێ له‌ ژێر تایه‌ی ئۆتۆمۆبیله ‌که‌دا نه‌خه‌وتووه‌.

·         له‌ سه‌ده‌ی 16 و 17 له‌ تورکیا خواردنی قاوه‌ قه‌ده‌غه‌ بووه‌،وه‌ ئه‌گه‌ر که‌سێک ده‌ستگیر بکرایه‌ له‌ کاتی قاوه‌ خواردندا سزاکه‌ی له‌ سێداره‌ دان بوو.

·         له‌ بۆرما به‌ کار هێنانی ئینته‌رنێت بۆ خه‌ڵکانی ئاسایی قه‌ده‌غه‌یه‌.

·         سه‌دان ساڵ پێش ئێستا گه‌ر که‌سێک بیویستایه‌ ووڵاتی خۆی به‌ جێ بێڵێ و بڕوا بۆ ووڵاتێکی تر له‌ سێداره‌ ده‌درا.

·         له‌ کاتی حوکمی تاڵیبان دا گۆره‌وی سپی بۆ ئافره‌تان قه‌ده‌غه‌ بوو له‌به‌ر ئه‌وه‌ی سه‌رنجی پیاوانی ڕا ده‌کێشا.

·         له‌چین هه‌ر خێزانێک زیاتر له‌مناڵێکی ببێ سزاده‌درێت به‌ زیندانی کردن یاخود غرامه‌.

·          هه‌ر له‌چین قه‌ده‌غه‌یه‌ ئه‌وانه‌ی که‌ گێلن بچنه‌ زانکۆ.

·         له‌ ئیرله‌ندا خواردنه‌وه‌ی شه‌ڕاب قه‌ده‌غه‌یه‌ له‌ پێش مانگا.

·          هه‌ر له‌ئیرله‌ندا قه‌ده‌غه‌یه‌ میزبکه‌ی له‌ناو کیڵگه‌ی که‌سانی تر.

·          له‌ دانیماڕک قه‌ده‌غه‌یه‌ له‌ ڕۆژی یه‌کشه‌م به‌راز بشوررێت

·          له‌ ئیتاڵیا قه‌ده‌غه‌یه‌ که‌سێکی غه‌یره‌ کاسۆلیکی له‌باوه‌ش بگری به‌بێ ئیزنی پاپا.

·          هه‌ر له‌ئیتاڵیا قه‌ده‌‌‌‌غه‌یه‌ پیاوێک ده‌ستی له‌ناو گیرفانی پیاوێکی تردا بنێت.

·          له‌تایله‌ند قه‌ده‌غه‌یه‌ له‌ماڵ ده‌ربچی به‌بێ جلی ژێره‌وه‌ .

·          هه‌ر له‌تایله‌ند وه‌ستانی ئۆتۆمۆبیل‌ له‌سه‌ر دراوی ووڵات قه‌ده‌غه‌یه‌.

·          له‌ سه‌نگافوره‌ نابێ به‌هیچ شێوه‌یه‌ک میزبکرێت له‌مه‌صعه‌ده‌کان.

·         له‌فه‌ڕه‌نسا پێویسته‌ %80 ی ماوه‌ی بڵاوکردنه‌وه‌ له‌ ڕادیۆکان بۆ گۆرانی فه‌ڕه‌نسی ته‌رخان بکرێت.

بۆچی یه‌که‌م وشه‌ی ته‌له‌فۆن ئه‌ڵێیت ئه‌لۆ؟ لەچیەوە هاتووە؟

ئه‌و ووشه‌یه‌كورت كراوه‌ى (Allessandra Lolita Oswoldo) ئه‌مه‌ناوى ئه‌و كچه‌یه‌كه‌خۆشه‌ویستى گراهام بێل بوو،ئه‌و زانایه‌ى كه‌ته‌له‌فۆنى داهێنا.

كاتێك گراهام بێل ته‌له‌فۆنى داهێنا یه‌كه‌م خه‌تى ته‌له‌فۆنه‌كه‌ى له‌ ماڵى كچه‌خۆشه‌ویسته‌كه‌ى به‌ست،هه‌ركاتێك كه‌ته‌له‌فۆنى بۆ ده‌هات ئه‌یزانى كه‌جگه‌له‌و خۆشه‌ویسته‌كه‌ى (Allessandra Lolita Oswoldo) كه‌سى تر نیه‌چونكه‌ته‌نها یه‌ك خه‌تى ته‌له‌فۆن هه‌یه‌و ئه‌ویش له‌ ماڵى ئه‌و كچه‌یه‌بۆیه‌كه‌وه‌ڵامى ته‌له‌فۆنه‌كه‌ى ئه‌دایه‌وه‌به‌ خێرایى ئه‌یوت(Allessandra Lolita Oswoldo) .

به‌پێى تێپه‌ربوونى كات و ئه‌و ته‌له‌فۆنه‌زۆره‌ى كه‌رۆژانه ‌بۆى ده‌هات له‌لایه‌ن ئه‌و كچه‌وه‌گراهان بێل له‌كاتى ته‌له‌فۆن ناوه‌كه‌ى كورت كرده‌وه‌و ده‌یوت (Ale Lol Os) ئه‌مه‌ش كاتێكى كه‌م ئه‌و ناوه‌ى به‌كارهێنا ،پاش ماوه‌یه‌كى گراهام بێل به‌تاوى ناوى خۆشه‌ویسته‌كه‌ى كورت كرده‌وه‌و هه‌ركاتێك كه‌ته‌له‌فۆنى بۆ ده‌كرد یه‌كسه‌ر ده‌یوت (Alo) .

بـــۆچی؟ ئەڵقەی هاوسەرگیری ئەكرێتە ‌پەنجەی چوارەمی دەستمان؟

شیكردنەوەیەكی جوان هەیە ‌بۆ ئەم بیرۆكەیە ‌ كە لای چینییە كۆنەكان بەم شێوەیە شیكراوەتەوە:

1.      پەنجە ‌دەوری باوك و دایك دەبینێت .

2.     پەنجە ‌دەوری خوشك و برا دەبینێت .

3.      پەنجە دەوری خۆت دەبینێت .

4.      پەنجە ‌دەوری هاوبەشی ژیان دەبینێت .

5.      دەوری منداڵ دەبینێت .

سەرەتا هەردوو دەستت بكەرەوەو بیان نوسێنە بەیەكەوە وەكو چۆن چەپڵە لێ دەدەیت.

ئێستا پەنجەی ناوەڕاست كەدەوری خۆت ئەبینێت بنوشتێنەرەوە ‌لەنیوەدا و با پێكەوە ‌بنوسێن‌و باقی پەنجەكانی دیكەت بنوسێنە ‌بەیەكەوە ‌بەكراوەیی.

ئێستا ئەو دوو پەنجەیەی كەدەوری باوك و دایكت ئەبینن لێكیان دوربخەرەوە ‌سەرنج ئەدەین زۆر بەئاسانی لێك دوور ئەكەونەوە بێ دوور كەوتنەوەی پەنجەی ناوەڕاست كەدەوری خۆت ئەبینێت ‌لەبەرئەوەی باوك و دایك تا سەر بۆ كەس نامێنن.

ئێستا هەوڵبدە ئەو دوو پەنجەیەی دەوری خوشك و برا ئەبینن لێكیان دوورخەیتەوە ئەبینین ئەمیش زۆر ئاسان دوور ئەكەونەوە چونكە خوشك و براش لێك دوور ئەكەونەوە ‌رۆژگارێك ئەبێت هەر یەك خێزانی خۆی ئەبێت مەشغوڵی كارو پیشەی خۆی ئەبێت.

ئەمجارە ‌هەوڵی دوورخستنەوەی ئەو پەنجانەت بدە كە ‌دەوری منداڵەكانت ئەبینن، بەهەمان شێوەی پێشوو ئەبینی ئەمیش ئاسانە ‌چونكە منداڵێش رۆژێك دێت ژیانی تایبەتی خۆی ئەبێت‌و دوور ئەكەوێتەوە .

دەئێستا هەوڵبدە ئەو پەنجەیەجیاكەرەوە ‌كە دەوری هاوبەشی ژیانت ئەبینێت ئەو پەنجەیەی ئەڵقەی ئەكەینە ‌دەست، ئایا بەبێ جیابوونەوەی ئەو پەنجانەی كە دەوری خۆمان ئەبینن ئەتوانین ئەوەبكەین؟

بەدڵنیایی نەخێر، دەبینیت ناتوانیت ئەو دوو پەنجەیە ‌لێك دوور بخەیتەوە .

ئەزانی بۆ؟ چونكە ‌ژن و مێرد پێویستە وابێت كە ‌هەمیشە ‌پێكەوەبن لەخۆشی و ناخۆشیدا چونكە هاوبەشی ژیانی یەكترن هەموو كات…ئایا تۆش ئەم بیرۆكەیەت لا جوان نییە ‌كەچینیەكان لەكۆندا بیریان لێ كردۆتەوە؟! بە دڵنیایەوە بەڵێ بیرۆکەیەکی جوانە !